اندیشه‌ی ملاصدرا درباره زنان

دوشنبه, ۲۲ تیر ۱۳۹۴، ۰۳:۲۰ ب.ظ

[…] مرحوم صدرالمتالهین در کتاب اسفار اربعه سخنی ناگوار در باب زنان دارند:

و از عنایات الهی در خلقت زمین، تولد حیوانات مختلف است... که بعضی برای خوردن‌اند... و بعضی برای سوار شدن... و بعضی برای بار کشیدن... و بعضی برای تجمل... و بعضی برای نکاح و آمیزش... و بعضی برای تهیه لباس و اثاث خانه...

اسفار اربعه، جلد 7، فصل 13، ص 136

و مرحوم ملا هادی سبزواری در حاشیه نوشته است که:

اینکه صدرالدین شیرازی زنان را در عِداد حیوانات درآورده است اشاره لطیفی دارد به اینکه زنان به دلیل ضعف عقل و ادراک جزئیات و میل به زیورهای دنیا، حقاً و عدلاً در حکم حیوانات زبان بسته‌اند و اغلبشان سیرت چارپایان دارند ولی به آنان صورت انسان داده‌اند تا مردان از مصاحبت با آنان متنفر نشوند و در نکاح با آنان رغبت بورزند و به همین دلیل در شرع مطهر، مردان را در کثیری از احکام، مثل طلاق و نشوز و ... بر زنان چیرگی داده‌اند.

[…]

برگرفته از کتاب فربه‌تر از ایدئولوژی نوشته عبدالکریم سروش

۹۴/۰۴/۲۲

ضیاء

اسفار اربعه

عبدلاکریم سروش

فربه‌تر از ایدئولوژی

ملا هادی سبزواری

ملاصدرا

نظر ملاصدرا درباره زنان

۲۲ تیر ۹۴ ، ۱۷:۰۸

پری بانو

حالم بد شد:-( :'(

تصوراتم از ملاصدرا بهم ریخت و فکر نمیکنم توی شرع هم همچین عقیده ای بوده باشه!:|

۲۲ تیر ۹۴ ، ۲۰:۱۰

مهدی ...

این سخنان صریحا دارن ایات قران رو نقض میکنن.

البته این مورد خاص برای برای من جالبه و بعضی اوقات برای تفریحات سالم!!!ازش استفاده میکنم اما روایاتی از بزرگان شیعه دیدم که به ائمه منسوب میکنن که باعث شده واقعا نتونم به هیج کدام از منابع اعتماد کنم.

۲۳ تیر ۹۴ ، ۰۸:۲۵

الهه :)

خب الان حرفای کلی آموزگاران معنوی دیگه تو ذهنم هست که خلاف این را میگن، و میگن اتفاقا زنان به معنویت نزدیک ترند، چون این میل به قدرت و رقابت و برتری جویی و جنگ و تحکم و تمام اینایی که تو مردا هست و صفات حیوونی ای هستند معمولا تو زن ها پیدا نمیشه، و از قدیم الایام توی تمام شعرها، زن نماد معشوق بوده ست... بهتره که دیگه در دفاع از زنان چیزی نگم که حقیقت نیازی به دفاع من نداره :)

فقط این که به نظر من اول ملاصدرا و بعد تمام مردانی که موافقتشون را با این متن اعلام کنن، دارن خودشون را میبرن زیر سوال، چون انسانی که واسه ارضای نیازش به لذت، میره سراغ حیوون، اگه از حیوون پست تر نباشه، بالاتر هم نیست... و به قول تو، "نکاح" یا به قول خودم "س.ک.س"ی که تجلی عشق روی زمین نباشه، پس تجلی بردگی و حیوان بودن است، و فرقی نمیکنه کی داره این کارو میکنه...

۲۵ تیر ۹۴ ، ۱۰:۴۳

محمود بنائی

من تا حالا کتابی از ملاصدرا نخوندم و کلا مخالف این جمله ام! ولی اگه بود حتما ازش توضیح میخواستم.

۲۵ تیر ۹۴ ، ۲۳:۵۱

:))

good

اوه اوه اوه

جوابتون خیلی مظلومانه بود و کامنت من خیلی پرخاشگرانه به نظر رسید، شرمنده شدم من الان کمی تا اندکی :)

۳۰ تیر ۹۴ ، ۱۸:۱۸

سارا ف.ن

باشه...

ما حیوانیم

اما شما چی؟
شما انسانید؟

(خطاب به ملاصدرا بود این ، شما به دل نگیرید)

به عقلش شک کردم بعد خوندن این متن! به چه جراتی همچین حرفی زده!

۰۳ شهریور ۹۴ ، ۱۵:۴۰

سَـ ـداد

الان شما خواستید که یعنی جناب ملاصدرای عزیز را خراب کنید!؟؟؟

اونم با استفاده از یه آدم خراب و معلوم الحال!!؟؟؟

میخواید کمی از تفکرات این جناب معلوم الحال (سروش) در رابطه با زنان واستون بگم!!؟؟؟

۰۳ شهریور ۹۴ ، ۱۹:۴۳

گاهی وقت ها متکلم هم باید عاقل باشه!

نه فقط خواننده...

اتفاقا خوانند عاقل بوده که فهمیده شما با این نقل قول چه هدفی رو دنبال میکنین!

و الا چرا باید فقط همین یه جمله را نقل قول کنین...

البته بنده تا جایی که دنبال کردم

در اسفار اربعه، ج7 ص136

همچین چیزی پیدا نکردم بزرگوار!!!

ان شاء الله توی نت هام میگردم

و کمی از تفکر جناب سروش در مورد زنان میفرستم

و شما هم صرفا نقل کنین...

دز مورد ایشون نیازی به تخریب نیست....

۰۳ شهریور ۹۴ ، ۲۲:۴۱

ببینین عزیز

درست، شما نقل قول کردین

ولی نقل قول داریم تا نقل قول!

این رو که قبول دارید!؟؟؟

یه موقع طرف دو ساعت سخنرانی میکنه

طرف برمیداره سی ثانیه اش رو نقل قول میکنه

بدون اینکه از اون یکصد و نوزده دقیقه ی دیکه ش حرفی بزنه

این درسته به نظرتون!؟

خب الان دو ساعت که چه عرض کنم

شما برداشتین از عمر یه فرد

چهارتا خط از کتابش رو نقل قول کردین

اونم نه مستقیم

اینم با واسطه

اون موقع این درسته!؟

۰۳ شهریور ۹۴ ، ۲۲:۴۷

اون رفرنس هم که درست بود!!!

بنده رفته بودم ص137

بعد مجدد رجوع کردم؛ صفحه قبل و بعدش رو دیدم

دیدم که ص136 بود این مورد

بعد که مجدد رجوع کردم به مطلب شما

دیدم شما هم زدین136

۲۱ آبان ۰۱ ، ۱۳:۴۴

خخخ

دقیقا طبق نظر همین فلاسفه قانون اساسی ایران عزیز را نوشته اند که همه قوانینش به صلاح و مسلحت مردان محترم باشه مثل دیه زن که نصف مرد هست حق طلاق وتعدد زوجات و البته صیغه های متدد و امثال اینها واقعا متاسفم بر خودم و بقیه خانم های که با این مسائل روبرو میشویم ونابرابری های ریشه داری در دین و مکتب خودمان می بینیم والبته توجیحاتی که بعضی ها سعی میکنند ارائه دهند

۰۳ تیر ۰۳ ، ۰۱:۲۵

مهران

شوربختانه از وقتی دستگاه چاپ و تکثیر اومد... یهودیااا به شدت کتاب ها را دستکاری کردن... اصلاً بر فرض محال که اینااا راست بگن که این جمله منصوب به ملاصدرا هستش... و گاها میگن علمای شیعه از ائمه معصومین حدیث میارن.... این یک دروغ محض هستش... دروغ میگن.. چطوری میشه که ائمه اطهار از نسل تنها دختر آخرین پیامبر زمان باشند و خودشون بیان همچین نظریه مضحک بگن بعد ملاصدرا هم بیاد نظریه بده.... به خورده فکر کنید با خودتون... این جمله منتسب کردن به ملاصدرا.... لعنت به یهود...

۲۱ مرداد ۰۳ ، ۱۳:۰۴

محمد

این نظر یک فیلسوف هست که از چندین کتاب و مقاله فقط 4 خط از ان گذاشته شده

حتی اگر نظر ملاصدرا هم باشد نظر قران و پیامبران متفاوت هست

۲۵ مرداد ۰۳ ، ۱۶:۲۲

م.ن

این‌ها چه طور فیلسوف مسلمانی هستند که نظراتشون انقدر با مفاهیم قرآن و آموزه‌های پیامبر مغایرت دارد. با این نظرات به اعتبار اسلام لطمه می زنند.

۰۸ مهر ۰۳ ، ۱۶:۰۷

حسین صاد

http://erfanvahekmat.com/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A2%DB%8C%D8%A7_%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7_%D8%AD%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%9F با سلام دوستان در این لینک ریشه تحریف و بدفهمی سخن ملاصدرا را مطالعه کنند.

۰۸ مهر ۰۳ ، ۱۶:۰۸

پاسخ:

سزاوار است اوّل عین عبارت ملاصدرا را بیاوریم و سپس به بررسی آن بپردازیم. ایشان در جلد هفت اسفار در فصل چهارده از موقف ثامن که دربیان عنایت الهی در خلقت زمین و منافع آن است و بر اساس آیات قرآن کریم یک به یک حکمت‌های خلق زمین را بیان می‌کند(الفصل «۱۴» فی عنایته تعالى فی خلق الأرض و ما علیها لینتفع بها الإنسان‌)، می‌فرماید:

«و منها تولد الحیوانات المختلفة؛ وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دَابَّةٍ* بعضها للأکل وَ الْأَنْعامَ خَلَقَها لَکُمْ فِیها دِفْ‌ءٌ وَ مَنافِعُ وَ مِنْها تَأْکُلُونَ و بعضها للرکوب و الزینة وَ الْخَیْلَ وَ الْبِغالَ وَ الْحَمِیرَ لِتَرْکَبُوها وَ زِینَةً و بعضها للحمل وَ تَحْمِلُ أَثْقالَکُمْ إِلى‌ بَلَدٍ لَمْ تَکُونُوا بالِغِیهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ إِنَّ رَبَّکُمْ لَرَؤُفٌ رَحِیمٌ و بعضها للتجمل و الراحة وَ لَکُمْ فِیها جَمالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَ حِینَ تَسْرَحُونَ و بعضها للنکاح وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً و بعضها للملابس‌ و البیت و الأثاث وَ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُیُوتاً تَسْتَخِفُّونَها یَوْمَ ظَعْنِکُمْ وَ یَوْمَ إِقامَتِکُمْ- وَ مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثاً وَ مَتاعاً إِلى‌ حِینٍ.»^[۲]

آنچه موجب سوء برداشت مخالفین عرفان و حکمت گشته این فقره از عبارت است: «و بعضها للنکاح وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً» (= خداوند برخی از حیوانات را جهت نکاح آفرید؛ چنانکه در آیه شریفه می‌فرماید: وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً خداوند برای شما از خودتان همسرانی قرار داد.)

مخالفین چنان پنداشته‌اند که از این عبارت استفاده می‌شود که مرحوم ملاصدرا زنان را از دائره‌ی انسان‌ها خارج دانسته و آنها را حیواناتی می‌شمارد که به خاطر انسان‌ها (یعنی مردان) خلق شده‌اند. ولی آیا واقعاً این عبارت چنین می‌گوید؟

هر کس که آشنائی ابتدائی با علوم اسلامی داشته باشد و مثلاً کتاب جامـع المقدّمات را خوانده باشد می‌داند در اصطلاح منطق و حکمت، حیوان به معنای «جسم نامی حسّاس متحرّک بالاراده» است و به این اصطلاح همه انسان‌ها چه زن و چه مرد حیـوان مـی‌باشند و هـمه طـلّاب پایه أوّل در حوزه می‌دانند تعریف انسان در علم منطق «حیـوان ناطـق» است.

حیوان در فارسی عامیانه به معنای جانداران متحرک غیر از انسان است، ولی در اصطلاح علوم عقلی و بلکه در زیست‌شناسی به معنای جاندار متحرک می‌باشد و اختصاصی به غیر انسان ندارد و لذا منطقیان حیوان را جنس و انسان را نوعی در تحت آن می‌شمارند.

مرحوم ملاصدرا نیز در سرتاسر اسفار از همین اصطلاح استفاده می‌نمایند و انسان را حیوان ناطق و دیگر حیوانات را «حیوان عجم» یا «حیوان صامت» می‌نامند و مکرراً در اسفار با تعابیری چون «الانسان و سائر الحیوانات» یا «الانسان و غیره من الحیوانات» برخورد می‌کنیم.

۰۸ مهر ۰۳ ، ۱۶:۱۰

ادامه

پس ریشه‌ی تحریف معنوی کلام صدرالمتألهین این است که مخالفان با این اصطلاح ساده ناآشنا بوده و نفهمیده‌اند که اگر زنان را در فلسفه جزء حیوانات بشمارند بدین معناست که زنان نیز همچون مردان موجوداتی جاندار و متحرک می‌باشند.

مرحوم ملاصدرا در عباراتی که گذشت فقط در مقام تفسیر برخی از آیات قـرآن است که می‌فرماید یکی از نعمت‌های خداوند آنست که برای هر انسانی زوجی از جنس خودش از موجودات جاندار و متحرک (از حیوانات) خـلق نموده است؛ پس یکی از منافع زمین خلقت حیواناتی است که در زواج و نکاح مفید می‌باشند.

چنانکه روشن است در این عبارت ملاصدرا هیچ صحبتی از زنان به میان نیامده است و به اطلاق خود هم شامل خلقت مردان برای زنان و هم شامل خلقت زنان برای مردان می‌شود و خلقت هر یک (که هر دو نیز از به اصطلاح فلسفی از حیوانات می‌باشند) نعمتی برای دیگری است.

باری بی‌دقتی‌ها و بی‌تقوائی‌های مخالفان عرفان و حکمت همواره سبب سوء برداشت‌های عجیبی از کلمات بزرگان شده و موجب گردیده که خود و دیگران را از فیض کلمات درربار بزرگان محروم نمایند تا جائیکه نویسنده مزبور به جهت تفکیک‌نکردن بین حیوان به معنای منطقی و حیوان به معنای متـداول در فارسی، تهمتی بزرگ به مرحوم ملا صدرا زده و ادعا کرده ملاصدرا به طور صریح زنان را از حیوانات می‌شمارد.

۰۸ مهر ۰۳ ، ۱۶:۵۱

ادامه مطلب بالا

.... در این توضیحات حدیثی از رسول خدا صلی الله علیه آله نقل شده است که باید به طور تخصصی بررسی و با احادیث دیگر آن حضرت در خصوص زنان و مردان و با سیره عملی وی نسبت به تکریم حضرت زهرا سلام الله علیها سنجیده شود. و تنها یک حدیث که سند و متن آن بررسی نشده است نمی تواند بیانگر نظر پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله درباره زن و مردان باشد.

۲۲ فروردين ۰۴ ، ۱۴:۳۷

شهروند

دوستان ماله کش. بر امکان ازدواج با زن شوهردار اسیر در جنگ که در آیه ۲۴ سوره نساء آمده و همچنین ناقص العقل بودن زنان در خطبه ۸۰ نهج‌البلاغه هم ماله بکشید. راستی تقصیر یهوده که همه کتب مقدس شیعه و اسلام تحریف شده. پس با این حجم تحریف اصلا نماز و روزه و احکام دنبال کردن نداره. روی هواست. برید سراغ عقل و بازخوانی عقایدتون.

نیاز ناشناخته

نیاز ناشناخته

بل حقیقت در حقیقت غرقه شد ~ زین سبب هفتاد بل صد فرقه شد